Najdłuższy tekst nowożytnej Europy.

Stoi za oknem. Twardo, prostopadle do ziemi. Między jego piętą a gruntem maleńka kropka – kąt prosty. 90 stopni, pełen pion. Ręka w kieszeń wbija się, by być prostą. Wszystko musi być proste. Wszystko takie miało być.

Po przyjściu do świata, miał 23 lata, żeby nauczyć się dość, by przeżyć z 3/4 i zdać co najmniej jeden naprawdę ważny egzamin. Czasu sporo – pozór.

6 lat uczył się wiązać buty.

8 – trzymać narzędzia.

Niewspółmiernie wiele, a pozostały jeszcze problemy współczesności, która nieustannie, jak woda, w ruchu, która się zmienia, pędzi. A przecież, wystarczy tylko chwila, by zamieniła się w historię, którą też przecież należy poznać. Historię należy pamiętać. To żywe spełnienie pamięci, ciągle ma jak drogowskaz atomowy, świecić, gdziekolwiek by nie był. I ono rzeczywiście: twój ojciec miał gorzej i nie narzekał. W '39. skończył się świat. W 1945 jeszcze się nie skończył, adwokaci złożyli odwołanie i nie wiadomo kiedy się skończy. Na szali tańczą odważniki, odważaniacy, krętacze i tajniacy. A jak jest wojna to giną młodzi, młodsi od Ciebie, poeci, pisarze, kochankowie, ojcowie. Ergo – mieli gorzej.

To świeci i do ucha wrzeszczy. Nie pozwala nic. Przypomina o tym, że czas będący poza historią, ten przed nią, pędzi. Zawsze nadbiega, pożerając teraźniejszość, wszystko przesuwa w tył.

Kiedy zdał sobie z tego sprawę, pomyślał o robakach. Są tak małe, tak powolne, że ich czas, robaczy, dzieli nasze doby, miesiące, na wieki, eony. Żyją one w epoce światła i mroku, ciepła i chłodu. One nie zdają sobie z tego sprawy, bo żyją za krótko i myślą za wolno. Umierają niż zdefiniują, ukonstytuują w percepcji. Dlatego nie stworzyły cywilizacji.

To zdanie, ostatnie, najważniejsze, zawsze kojarzyło mu się z rosyjskimi myslicielami, którzy też mogli coś podobnego powiedzieć. W podobnym stylu. Nieoczywistym zajmować się robakami, a już zwłaszcza cywilizacją, ludzkimi zajęciami. Tak robili w Rosji jak myśleli zawodowo. Stąd będzie wiedział, że Drezno jest szare w paseczki. I już zawsze będę wiedział.

Nie zapomni akurat tych rzeczy, które go urzekły. Nie muszą być istotne, wazne że będą zapamiętane.

Stoi już w rozkroku. Nic nie jest proste prostopadłe. Chyba, że na twarz upadnie ze zmęczenia. Wtedy po prostu padnie. Podniesie się. Albo nie. Zwyczajnie po ludzku nie musi tego wiedzieć, przyszłość jest nieodgadniona.